In deze blog leer je:

De sojaboon is een peulvrucht afkomstig van de sojaplant. Deze peulvrucht werd veelal gevonden in Oost-Azië. Het is de grondstof voor veel sojaproducten. Zo blijkt sojaolie de meest geconsumeerde plantaardige olie ter wereld te zijn. Maar de belangrijke hamvraag die elke week in onze inbox terugkomt: Is soja gezond of niet? En hangen er gezondheidsrisico's aan soja?

Allemaal leuk en aardig maar is soja melk en soja yoghurt werkelijk gezonder dan gewone melk en yoghurt? En zijn er überhaupt gezondheidsvoordelen aan soja en sojamelk? 1 tip kan ik je alvast wel geven:

Alpro soja yoghurt en soja melk zijn gezonder wanneer je ze ongezoet koopt. Als er niet 'ongezoet' op de verpakking staat, zal het toegevoegd suiker bevatten.

En zijn sojabonen gezond of ongezond? Er zijn genoeg blogs op het internet te vinden die hier hun mening over geven. Bij Gezondheidsfreaks vinden we 'een mening' niet zo belangrijk. Wij kijken liever naar wat objectieve onderzoeken zeggen.

Sojabonen bevatten verschillende gezonde nutriënten. Zo bestaat 100 gram sojabonen voor ongeveer 17 gram uit eiwitten. Wat voor een plantaardige stof heel veel is. Het bevat zelfs een complete bron van eiwitten, wat betekent dat in tegenstelling tot de meeste plantaardige eiwitten, het alle essentiële aminozuren bevat. Dit alleen al maakt soja gezond. Daarnaast bevat het 9 gram vet en 10 gram koolhydraten waarvan 6 gram vezels. Om maar niet te beginnen over de vitaminen en mineralen. Zo bevatten sojabonen ook:

Sojabonen moet je wel koken aangezien ze giftig kunnen zijn wanneer je dit niet doet. Daarnaast kan soja nog gefermenteerd en ongefermenteerd zijn. Ongefermenteerde soja houdt in dat de soja niet gefermenteerd is. Ongefermenteerde soja behoudt de natuurlijke smaak, verteerbaarheid, houdbaarheid en voedingswaarde.

Gefermenteerde soja houdt in dat er bacteriën, schimmels en gisten gebruikt worden om het voedingsmiddel te maken. Zoals bij kaas en yoghurt het geval is. Hier wordt lactose door melkzuurbacteriën omgezet in melkzuur. De smaak, structuur en samenstelling van deze producten verandert daardoor.

Fermentatie maakt alle producten gezonder dan hun originele vorm. Tenminste ik kan geen één product verzinnen dat er niet gezonder op wordt! En NEE bier telt niet;).

Maar waar zit soja allemaal in? Hieronder geef ik je een aantal voorbeelden van ongefermenteerde soja producten en gefermenteerde sojaproducten:

# Isoflavonen

Maar goed, gefermenteerde soja of niet. Welke stoffen bevinden zich in soja en welke werking hebben deze stoffen op ons lichaam?

In soja zitten isoflavonen. Isoflavonen behoren tot een groep verbindingen beter bekend als fyto-oestrogenen. Dit zijn plantaardige stoffen die oestrogeen-achtige structuren hebben. Het woord 'fyto-oestrogenen' is een samenstelling van het Griekse phytos en oestrogenen, phytos betekent plant en oestrogeen spreekt voor zichzelf (het vrouwelijke geslachtshormoon). Het zijn dan ook stoffen die sterk lijken op het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen.

De werking van isoflavonen​

Isoflavonen kunnen oestrogeenreceptors zowel stimuleren als blokkeren. Zo kan het zich gedragen als oestrogeen waardoor het je oestrogeenspiegels verhoogt. Maar het kan ook zijn dat je minder oestrogenen, testosteron, cortison (sterker dan cortisol) en progesteron aanmaakt.

De belangrijkste isoflavonen zijn genistine, daidzine en glyciteine. Genistine is de grootste isolfavonoïde. Genistine is voordat het de maag in komt gekoppeld aan een suikermolecuul. In de darmen wordt het ontbonden van dit molecuul en wordt het een genisteine molecuul. Slechts een klein deel van deze stof (genisteine) kan worden opgenomen. Echter worden deze genisteine moleculen, nadat ze zijn opgenomen in het bloed, weer hergebonden aan suikers of sulfaten. Hierdoor wordt dit stofje weer inactief gemaakt.

Er zijn twee grote review artikelen gepubliceerd die alle aspecten van soja hebben meegenomen en tientallen soja onderzoeken met elkaar vergeleken hebben.

Als soja echt zo gevaarlijk en ongezond zou zijn, zouden deze bevolkingen allemaal dezelfde soort ziekten en problemen moeten hebben. Echter hebben de Aziatische landen veel minder last van vrijwel alle ziekten dan in de Westerse wereld.

De epidemiologische onderzoeken lieten zien dat er in de Aziatische landen veel minder gevallen van borstkanker, prostaatkanker, hart- en vaatziekten en botbreuken voorkwamen. Daarnaast blijken vrouwen minder last te hebben van de symptomen van een menopauze (zoals opvliegers) en hebben zowel mannen als vrouwen een verminderde kans op ouderdomsgerelateerde hersenziekten. Hieruit zou je concluderen dat soja gezond is. Of om het beter te zeggen: je kan concluderen dat soja en sojamelk geen nadelen hebben.

Soja is goed voor hart- en bloedvaten

Daarnaast blijkt uit het tweede reviewonderzoek dat soja eiwit in 1999 een officiële gezondheidsclaim van de Amerikaanse Voedsel en Waren autoriteit (FDA) heeft gekregen. Soja eiwit bleek namelijk het LDL cholesterol te verlagen. Om deze reden deed het Amerikaanse voedingscentrum 22 verschillende onderzoeken. Hieruit werden 19 onderzoeken gedaan met patiënten met een hoog cholesterol gehalte. De resultaten van deze 19 onderzoeken lieten zien dat een gemiddelde inname van 50 gram soja eiwit per dag het LDL cholesterol met 3% verlaagde in vergelijking met gewone melk en andere eiwitten.

Echter kunnen wij niet met zekerheid zeggen dat soja gezond is. Deze epidemiologische onderzoeken vergelijken de westerse wereld met de Aziatische wereld. In Azië hebben de meeste mensen een gezondere levensstijl dan dat we in de westerse wereld hebben. Denk hierbij aan het eten van minder toegevoegde suikers, fastfood en deegwaren.

Dit alleen al vermindert de kans op alle eerder genoemde ziekten die ze in Azië minder hebben. Veel Aziaten zijn daarnaast ook nog eens vegetarisch of veganistisch. Dit is per definitie een 'gezondere' levensstijl dan dat wij westerlingen hebben en kiezen (voor de meesten dan:p).

Echter hebben deze studies 'genisteine' concentraties gebruikt die 5 maal hoger liggen dan de concentraties die mensen via voeding binnenkrijgen. Daarnaast werken de menselijke cellen in een lichaam heel anders dan in een schaaltje.

Zo zijn de 'schadelijke resultaten' verkregen met in vitro experimenten waarschijnlijk niet vertaalbaar naar de mens. En daarin ligt de kern van het debat. De concentraties zijn namelijk te hoog en bepaalde metabolische stappen worden overgeslagen.

Hoeveel weten wij nou werkelijk over dit product?​

Een letterlijke quote uit een groot review onderzoek is:

"“It’s a matter of finding out how much genistin is converted to genistein in the digestive system, and that information is not known,”

Wij weten dus vrij weinig over soja en de effecten van soja. Dit maakt het lastig om te zeggen dat soja gezond is.

Gebaseerd op wat de onderzoekers wel weten is dat de grootste gezondheidsvoordelen waarschijnlijk komen van het eten van de sojaplant zelf. Het onbeschadigde product lijkt bepaalde voordelen te hebben die niet gehaald kunnen worden wanneer je alleen het stofje genisteine individueel aan cellen toedient. De voordelen lijken dus op te treden wanneer je daadwerkelijk soja eet en niet een geïsoleerde stof opeet. Want in mensen is vooralsnog geen sterk aantoonbaar nadeel gevonden.

Sojabonen kunnen dus een gezonde snack zijn en Alpro soja yogurt/melk is gezond om te drinken. Daarnaast is ongezoete sojamelk goed voor afvallen doordat het bijna geen calorieën en suikers bevat.

Wanneer je dus "whole food" eet lijk je de meeste gezondheidsvoordelen te ervaren. We kunnen uit de grote reviewonderzoeken dus niet specifiek concluderen dat soja gezond is. Maar dat soja ongezond of gevaarlijk is kunnen de onderzoekers grotendeels wel uitsluiten.

Kortom: onderzoek is niet zeker over alle voordelen maar kan vrijwel uitsluiten dat er nadelen zijn. Je hoeft dus NIET bang te zijn voor soja producten.

Zoals ik al eerder aangaf kunnen wij niet met 100% zekerheid zeggen dat soja gezond is. En of het de reden is waarom de meeste Aziaten een verlaagde kans hebben op vele ziekten wanneer je dit vergelijkt met de westerse wereld. Een groot verschil tussen deze twee werelddelen is dat de Aziaten (met een traditioneel dieet) een veel gezondere levensstijl hebben.

Maar een gezonde levensstijl creëren is voor veel mensen lastig. En toch is dat de eerste stap naar dat gezonde leven. Je kan namelijk soja eten wat je wilt maar met een ongezonde levensstijl ga je er sowieso niet komen. Maar waar moet je beginnen?

Bij Gezondheidsfreaks hebben wij daarom het gratis gezondheidsfreaks starterspakket samengesteld. Dit is een handige stap naar een gezonder leven. Hierin vind je onder andere verschillende gezondheidshacks die je net even dat duwtje in de goede richting geven, het beste eetpatroon die stamt uit de oertijd en 15 verschillende gezonde 'binnen 15 minuten klaar' recepten.

Op deze manier kun jij een begin maken aan je gezonde levensstijl.

Schrijf je hieronder gratis in voor het starterspakket.

Groetjes,

Floor

P.s: Eet jij veel sojaproducten? Zo ja, heb jij je hier ooit om zorgen om gemaakt? Laat hieronder een reactie achter