In deze blog leer je:

More...

Fytinezuur...wat?

Verschillende gezondheidsgoeroe's hebben een sterke mening over dit stofje. Het is een stof die niet bepaald positief in het nieuws komt. Het blijkt volgens veel mensen namelijk niet gezond voor je te zijn. Maar wat is hier nou werkelijk van waar?

Fytinezuur (FZ) is een stof die je veel kan vinden in noten, peulvruchten en soja. Daarnaast vind je fytinezuur ook veel in graanproducten zoals: boekweit, brood en rijst. In havermout bevindt zich het daarentegen minder dan in de andere graansoorten, ondanks alle horrorverhalen.

Je kan veel informatie over fytinezuur vinden op de website Wikipedia. Hier kun je de wetenschappelijke uitleg en de structuurformule van fytinezuur vinden. Maar ik hou het toch liever wat simpeler.

Fytinezuur is een antinutriënt. Antinutriënten zijn stoffen die een plant aanmaakt om zichzelf te beschermen tegen plagen en vraat. Je kan het zien als een licht giftige stof die voorkomt dat een bepaalde plant opgegeten wordt. De plant hoopt op deze manier dat je voor een andere plant kiest.

Dit klinkt natuurlijk allemaal heel slecht want niemand wil giftige stoffen eten. Maar toch lijken deze licht giftige stoffen ons ook te beschermen tegen allerlei ziekten. Het ligt dus iets genuanceerder dan de meeste flapdrollen op het internet beweren.

Wat is fytinezuur?

Fytinezuur is te vinden in de zaden van een plant. Het dient als de belangrijkste opslagvorm van fosfor. Wanneer de zaden ontkiemen wordt het fosfor vrijgegeven voor gebruik van de jonge plant.

Dit stofje staat ook wel bekend als IP6 (inositolhexafosfaat). Het wordt vaak gebruikt als conserveermiddel vanwege zijn afweersysteem activerende (anti- oxiderende) eigenschappen.

Wat doet het met ons lichaam?

Alle als 'slecht' bestempelde, stoffen die in natuurlijke en onbewerkte producten zitten hebben we met mate nodig. Pas wanneer je hier teveel van neemt kunnen deze stoffen een vervelende rol gaan spelen. Zo ook met fytinezuur.

Fytinezuur is een licht giftige stof. Wanneer onze cellen deze licht giftige stof tegenkomen, dan gaan ze allerlei eiwitten aanmaken die als verdedigingsmechanismen werken om zich te beschermen. Wanneer er dan een grotere bedreiging ons lichaam (infectie) binnentreed kan het lichaam deze opruimen en hierdoor wordt je niet ziek. Deze licht giftige stoffen (antioxidanten) zorgen er dus eigenlijk voor dat ons lichaam alert blijft en ons afweersysteem niet te lui wordt.

Alleen al om bovenstaande redenen blijkt fytinezuur een beschermende werking te hebben tegen nierstenen en verschillende soorten kanker.

Als oermens aten wij regelmatig noten en zaden en hierdoor dus ook het stofje fytinezuur. Onze spijsvertering heeft zich hierop aangepast. Zelfs in betere mate dan met de gluten. Dit komt omdat wij pas sinds korte tijd granen zijn gaan eten. Noten zijn voor de meeste mensen dan ook beter te verteren dan de gluten in granen vanwege deze genmutatie.

Wat maakt dit stofje dan minder gezond?

Het belemmert de absorptie van ijzer en zink, en in mindere mate die van calcium. Dit zijn belangrijke mineralen voor ons lichaam. Deze belemmering geldt echter alleen voor een enkele maaltijd en niet voor alle maaltijden gedurende de dag.

Met andere woorden:

fytinezuur verminderd de mineraalopname tijdens een maaltijd maar heeft verder geen effect op latere maaltijden.

Voorbeeld: Wanneer je noten als snack neemt tussen de maaltijden door dan kan dit de hoeveelheid ijzer, zink en calcium opname verminderen uit de noten zelf. Maar dit heeft echter geen invloed op de maaltijd die je een paar uur later eet. Het is dus minder heftig dan je denkt.

Hoe kun je de hoeveelheid fytinezuur in voeding verminderen?

Om gelijk alle producten die dit stofje bevatten te gaan vermijden, is een heel slecht idee! Dit omdat deze producten heel voedzaam, gezond en lekker zijn.

Maar wel zijn er verschillende bereidingswijzen om de hoeveelheid fytinezuur in deze producten te verminderen.

Hieronder de meest belangrijk methoden benoemd:

• Weken: Granen en peulvruchten zijn vaak geweekt in water om de hoeveelheid fytinezuur te verminderen. Wel moet het dan ruim een nacht weken voor het beste resultaat.
• Kiemen: Het ontkiemen van zaden, granen en peulvruchten zorgt voor fytinezuur afbraak.llet Point 2
• Gisten (fermentatie): organische zuren die gevormd zijn tijdens het gistingsproces bevorderen fytinezuurafbraak. Melkzuurfermentatie heeft de voorkeur als werkwijze. Denk hierbij aan zuurdesembrood.

Zo blijkt uit onderzoek dat wanneer je quinoa zaden laat weken, fermenteren en ontkiemd dat de hoeveelheid fytinezuur al met  98% daalt. 

Moeten wij ons nou werkelijk zorgen maken om deze stof?

In principe hoeft het grootste deel van de bevolking zich geen zorgen te maken. Dit 'gevaarlijke' stofje is zo slecht nog niet. Het heeft zelfs verschillende voordelen zoals je hebt kunnen lezen. Daarnaast neem je alleen minder mineralen op uit één enkele maaltijd maar heeft het totaal geen invloed op de rest van de maaltijden.

Echter, degenen met een risico op een mineralentekort moeten hun dieet aanpassen en niet teveel fytinezuur rijke producten eten. Hierdoor vergroot je de kans op een mineralentekort.

Twee verschillende soorten ijzer

Er zijn namelijk twee verschillende soorten ijzer in voedingsmiddelen:

1. Heem ijzer: Dit wordt gevonden in dierlijke producten zoals vlees.
2. Niet heem ijzer: Dit wordt gevonden in plantaardige producten.

'Niet heem ijzer' uit plantaardige producten wordt veel slechter geabsorbeerd door ons lichaam dan 'heem ijzer' uit dierlijke producten. Dit komt mede doordat 'niet heem ijzer' sterk beïnvloed wordt door fytinezuur.

Daarentegen wordt zink wel goed opgenomen vanuit dierlijke producten zelfs wanneer hieraan fytinezuur wordt toegevoegd. De vleeseters onder ons hoeven zich dus totaal geen zorgen te maken om fytinezuur. En laat het grootste deel van onze bevolking nou net vlees eten. Je echt zorgen maken om fytinezuur is dus complete onzin.

Nog één klein dingetje

Wel moeten de gezonde veganisten onder ons letten op de hoeveelheid noten, peulvruchten en granen die ze bij een bepaalde maaltijd nemen aangezien het wel de opname van mineralen verminderd. Nu moet je niet gelijk een stuk vlees in de supermarkt kopen aangezien dierlijke producten nog steeds meer nadelen dan voordelen met zich meebrengen. Het verkort tenslotte je levensduur;). Supplementatie van deze mineralen kan een goede oplossing zijn! Ook laat onderzoek zien dat op langere termijn zowel vegetariërs en veganisten verschillende manieren ontwikkelen om fytinezuur te bestrijden. Hierdoor stijgt hun opname van essentiële stoffen zoals ijzer, zink en calcium.

Maar een gezonde levensstijl is toch wel het belangrijkst voor een gezond leven. Een gezond eetpatroon kan er al voor zorgen dat je goed functioneert. Daarnaast bevatten de meeste gezonde voedingsstoffen afweersysteem activerende stoffen (antioxidanten) zoals fytine die je lichaam gezond houden.

In het gratis Gezondheidsfreaks starterspakket hebben we verschillende trucjes en tips voor je verwerkt die je leiden naar een gezonder leven.

Hierin heb ik bijvoorbeeld een documentje toegevoegd met gezondheidshacks waarvan is bewezen dat ze gezond zijn.

Schrijf je hieronder in om de gezondheidshacks gratis te ontvangen.

Groetjes,

Floor

P.s: vermijd jij producten waar veel stofje inzit? En wat doe jij om het fytinezuurgehalte in bepaalde producten te verminderen? Laat hieronder een reactie achter.